Odeszli Ad memoriam

Czesław Mieczysław Czyż

poeta, krytyk literacki

Urodził się 10 listopada 1934 r. w Zajezierzu nad Wisłą koło Kozienic, zmarł 7 stycznia 1997 r. w Drezdenku. Ukończył polonistykę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Zielonej Górze. Był nauczycielem w szkołach w Zwierzynie, Brzozie i Górkach Noteckich w pow. strzelecko-drezdeneckim. Debiutował wierszem na łamach „Nadodrza” w 1958 r. Pisał wiersze refleksyjne, w których przedstawiał swój świat psychiczny, urodę ziemi krajeńskiej i najbliższy nauczycielowi pejzaż. Jego książki: Okolice do zapamiętania. [Wiersze]. Zielona Góra 1965, Pogoda człowieka. [Wiersze]. Zielona Góra 1970, Tak się dziś wierszy nie pisze. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1984.

Irena Dowgielewicz

poetka, pisarka

Urodziła się 31 grudnia 1921 r. (?) w Kijowie, zmarła 21 lutego 1987 r. w Gorzowie Wlkp. Studiowała architekturę. W latach drugiej wojny światowej pracowała jako robotnica w firmie Franciszka Kurzela w Warszawie, potem w firmie Jana Przybylskiego. Po wojnie była dyrektorem fabryki mebli w Witnicy, referentem i kierownikiem wydziału pracy i płacy w zjednoczeniu przemysłu meblowego. Debiutowała wierszem w „Kuźni Młodych” w 1934 r. Poprzez losy bohaterów swoich opowiadań znakomicie oddawała klimat wojennej egzystencji. W poezji uciekała do intelektualnej rozmowy z czytelnikiem. Jej utwory tłumaczono na języki: niemiecki, rumuński i słowacki. Otrzymała: Lubuską Nagrodę Kulturalną (1967), Nagrodę Kulturalną Miasta Gorzowa (1967), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (1971), Nagrodę Gorzowską (1978) i Nagrodę Kulturalną „Nadodrza” (1984). Była członkinią ZLP od (1962) 1983 r. Mieszkała w Gorzowie. Książki: Lepszy obiad. [Opowiadania]. Poznań 1962, Sianie pietruszki. [Wiersze]. Zielona Góra 1962, Przyjadę do ciebie na pięknym koniu. [Opowiadania]. Poznań 1965, Krajobraz z topolą. [Powieść]. Poznań 1966, Most. [Opowiadania]. Warszawa 1968, Stadion dla biedronki. [Wiersze]. Zielona Góra 1970, Tutaj mieszkam. [Wiersze]. Warszawa 1973, Wiersze wybrane. Zielona Góra 1977, Znalazłam światło. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1989, Wujaszek Snep i inni przyjaciele. [Opowiadania]. Gorzów Wlkp. 1999, Tutaj mieszkam. [Krajobraz z topolą, opowiadania i wiersze]. Gorzów Wlkp. 2001.

Kazimierz Furman

poeta, prozaik

Urodził się 20 maja 1949 r. w Jędrzejewie koło Piły, zmarł 14 października 2009 r. w Gorzowie Wlkp. Ukończył liceum ogólnokształcące w Gorzowie Wlkp. Debiutował wierszem w 1974 r. w „Nadodrzu”. Jego wiersze tłumaczono na język niemiecki. Otrzymał Nagrodę Kulturalną Prezydenta Gorzowa (1996), Nagrodę Kulturalną Wojewody Gorzowskiego (1996), Lubuski Wawrzyn Literacki (1998), Motyla Kulturalnego Prezydenta Gorzowa (2009). Należał do Polsko-Niemieckiego Stowarzyszenia Pisarzy Regionu Nadodrza, Klubu Literackiego Gorzowskiego Towarzystwa Kultury i Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy. Był członkiem ZLP od 2004 r., kiedy przeniósł się do oddziału w Gorzowie. Mieszkał w Gorzowie. Książki: Powrót do osłupienia. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1976, Kształcenie pamięci. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1980, Drzewo grzechu. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1989, Kalendarz polski. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1993, Doświadczenie obecności. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1993, 1997, Wiersze. Gorzów Wlkp. 1995, Kazimierz Furman w fotografii Zenona Kmiecika. Wiersze. Gorzów Wlkp. 1996, I jeszcze nic nie wiem. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1998, Odmienne stany obecności. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1998, Autoportret z drugiej ręki. Selbstporträt aus zwieter Hand. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1999 (po polsku i niemiecku),  Drzewo grzechu +. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 2000,  Brzemię. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 2008.

Jan Gross

poeta, satyryk

Urodził się 21 stycznia 1934 r. w Opatówku koło Kalisza, zmarł 10 listopada 2010 r. w Gorzowie Wlkp. Ukończył technika budowlane w Łodzi i Warszawie. Pracował w przedsiębiorstwach budowlanych. Debiutował fraszkami w tygodniku Kaktus w 1958 r. Był członkiem ZLP od 1989 r. Od 2004 r. należał do oddziału w Gorzowie, gdzie mieszkał. Książki: Z przymrużeniem oka. [Fraszki]. Gorzów Wlkp. 1979, Szczypta swawoli. [Fraszki]. Warszawa 1979, Małe zoo na wesoło. [Wiersze dla dzieci]. Szczecin 1982, Od biedronki do żyrafy. [Fraszki dla dzieci]. Bydgoszcz 1987, 1989, Rodacy przy pracy. [Fraszki]. Warszawa 1987, Sprytny szarak. [Fraszki]. Szczecin 1990, Z fraszką przez życie. Łódź 1992, Ero-tyki. [Fraszki i utwory satyryczne]. Gorzów Wlkp. 1994, Szkolna fraszko-teka. Szczecin 1996, 1998, Uwypuklenia. [Aforyzmy]. Gorzów Wlkp. 1997, Figle Amora. [Zbiór fraszek]. Szczecin 1997, Uczniowskie zbytki. [Zbiór fraszek]. Szczecin 1998, W moim perspektywie. [Zbiór fraszek]. Szczecin 1998, Z fraszką na ryby. Szczecin 1999, Zwierzątkowo na rymowo. [Wiersze dla dzieci]. Gorzów 1999, Bez pardonu i bon tonu. [Fraszki i aforyzmy]. Zielona Góra 2000, Sportowe szusy. [Fraszki]. Szczecin 2001, W kilku wersach o nonsensach. [Fraszki]. Kraków 2005, Aforyzmy. Kraków 2005, Łeb w łeb. Turniej satyryków. Gorzów Wlkp. 2006 (wspólnie z Tadeuszem Szyferem), Aforyzmy. Kraków 2008, Od przedszkola do ramola. [Fraszki, aforyzmy, skecze, limeryki, altruiki, moskaliki, lepieje, humorteski, bajki]. Gorzów Wlkp. 2010.

Kazimierz Jankowski

poeta

Urodził się 12 maja 1945 r. w Siedlcach, zmarł 30 czerwca 1993 r. w Gorzowie Wlkp. Ukończył Technikum Chemiczne w Gorzowie. Pracował w Zakładach Włókien Chemicznych „Stilon” w Gorzowie. Debiutował wierszem w „Ziemi Gorzowskie”j w 1981 r. Pisał liryczne, proste w formie teksty o pracy, jej etosie, kształtowaniu postaw. Był członkiem ZLP w 1993 r. Mieszkał w Gorzowie. Książki: Apelacja.[Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1983, Robotnicy. [Poemat]. Poznań 1987, Słowa niekochane. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1988, Napięta struna czasu. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1989, Słowa w drelichu. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1992, Przyjdź pod fabrykę. [Wiersze]. Gorzów 1996.

Tadeusz Jasiński

prozaik, dramaturg, reportażysta, baśniopisarz

Urodził się 1 czerwca 1928 r. w Polskim Brzeziu koło Brodnicy, zmarł 6 października 1992 r. Lublinie. Studiował w Szkole Głównej Służby Zagranicznej w Warszawie. Pracował jako dziennikarz m.in. w „Nadodrzu”, „Gazecie Zielonogórskiej”, „Kamenie”. Debiutował opowiadaniem w tygodniku „Wieś” w 1952 r. W swoich utworach ukazywał historyczne i współczesne problemy polskich i niemieckich mieszkańców Środkowego Nadodrza na tle wydarzeń europejskich. Otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną (1968), Nagrodę Społeczno-Kulturalną Miasta Lublina (1984) i Nagrodę Główną im. Bolesława Prusa (1988). Był członkiem ZLP od (1968) 1983 r. W latach 1954-1974 mieszkał w Zielonej Górze, skąd wyjechał do Lublina. Książki: Dymy wyższe nad dęby. Opowiadania z dziejów Ziemi Lubuskiej. Zielona Góra 1964, Mieczem i krzyżem. Opowiadania z dziejów Ziemi Lubuskiej. Zielona Góra 1967, Droga okólna. [Powieść]. Gdynia 1968, Czasem blisko nas. Reportaże. Poznań 1973, Na spalonym miłość.[Powieść]. Lublin 1980, 1989, Podróż do zatrutych studni. [Powieść]. Lublin 1981, Za człowiekiem cień. [Powieść]. Warszawa 1985, Przyjaźń drzewa do człowieka. Z legend i baśni Środkowego Nadodrza. Zielona Góra 1985, Bóg wezwany narozstrzelanie. [Powieść]. Lublin 1986, Wykąpiesz się w tej samej rzece. [Powieść]. Lublin 1987; utwory scenicze: Pragnę zawrócić czas. [Monodram]. Zielona Góra 1968, Stara kobieta wypłakuje. [Monodram]. Lublin 1984; słuchowiska: Toast. Zielona Góra 1971, Zeznanie. Zielona Góra 1972, Pragnę zawrócić czas. Zielona Góra 1974.

Tadeusz Kajan

(właściwie Kazimierz Jankowski)

prozaik

Urodził się 22 lutego 1937 r. w Gnieźnie, zmarł 4 maja 1990 r. w Zielonej Górze. Studiował historię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Był m.in. zastępcą redaktora naczelnego rozgłośni regionalnej Polskiego Radia w Zielonej Górze i redaktorem naczelnym (

„Nadodrza”. Pisał o przeszłości Środkowego Nadodrza, współczesnych stosunkach polsko-niemieckich. Otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną (1958) i Nagrodę „Życia Literackiego” (1960). Był członkiem ZLP od (1961) 1983 r. Mieszkał w Zielonej Górze. Książki: Ziemia Lubuska wolna. [Szkice]. Zielona Góra 1959, Fakty i ludzie. Szkice]. Zielona Góra 1960; słuchowisko: Ojcowskie imię. Zielona Góra 1966; opracowanie: Lech Malbor (Franciszek Jujka): Słowa żarliwe. [Wiersze]. Zielona Góra 1963.

Michał Kaziów

prozaik, eseista, krytyk literacki

Urodził się 13 września 1925 r. w Koropcu koło Tarnopola, zmarł 6 sierpnia 2001 r. w Zielonej Górze. Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie również uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych. Pozbawiony wzroku i obu rąk posługiwał się alfabetem Breille'a, czytając przy pomocy górnej wargi. Redagował czasopisma dla ociemniałych, współpracował z Polskim Radiem i czasopismami regionalnymi. Był znawcą sztuki radiowej, a szczególnie radiowego teatru wyobraźni. Jako prozaik ukazywał ludzi walczących o swoją tożsamość, nie poddających się zrządzeniom losu, hardych w działaniu. Jego utwory tłumaczono na język hiszpański. Otrzymał Nagrodę Kulturalną Prezydenta Zielonej Góry (1972, 2000), Nagrodę Kulturalną „Nadodrza” (1973), Lubuską Nagrodę Kulturalną (1975, 1985), Nagrodę Towarzystwa Przyjaciół Zielonej Góry (1986), Nagrodę im. Macieja Rataja (1986), Nagrodę im. Jerzego Szczygła (1986), Nagrodę im. kpt. Jana Silhana (1991), Nagrodę im. dr. Lecha Wierusza (1993, 2000) i Lubuski Wawrzyn Literacki (1997). W latach 1983-1992 należał do ZLP, od 1992 r. był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Mieszkał w Zielonej Górze. Książki: Postać niewidomego w oczach poetów. [Esej]. Wrocław 1968, O dziele radiowym. Z zagadnień estetyki oryginalnego słuchowiska radiowego. [Esej]. Wrocław 1973, Zielonogórski Teatr Wyobraźni. [Szkic]. Zielona Góra 1980, Gdy moim oczom. [Powieść autobiograficzna]. Warszawa 1985, Zdeptanego podnieść. [Opowiadania]. Warszawa 1988, A jednak w pamięci. Opowieść o ociemniałym kapitanie wojsk austriackich i polskich ‒ Janie Silhanie. Warszawa 1994, Z Orchideą. Opowiadania. Zielona Góra 1995, Piętna miłości. [Opowiadania]. Zielona Góra 1996, Dłoń na dźwiękach. [Opowieść]. Lublin 1998, Ślady na sercu. [Felietony]. Zielona Góra 1998, Pod tęczą. [Opowiadania]. Zielona Góra 2000; utwory w kasetach dźwiękowych: Gdy moim oczom. [Powieść autobiograficzna]. Warszawa 1986, Zdeptanego podnieść. [Opowiadania]. Warszawa 1989, Dłoń na dźwiękach. [Opowieść]. Warszawa 1991, A jednak w pamięci. [Opowieść]. Warszawa 1995, Z orchideą. [Opowiadania]. Warszawa 1995, Ślady na sercu. [Felietony]. Warszawa 1999.

Barbara Konarska

poetka, pisarka, publicystka

Urodziła się 1 stycznia 1943 r. w Krakowie, zmarła 10 września 2018 w Zielonej Górze. Ukończyła studia polonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracowała w administracji państwowej, była zastępczynią dyrektora Filharmonii Zielonogórskiej, prowadziła klub literacki Oksymoron i redagowała czasopismo “Inspiracje” wydawane przez zielonogórski Uniwersytet Trzeciego Wieku. Debiutowała jako poetka w 2005 r. Należała do ZLP od 2016 r. Mieszkała w Zielonej Górze. Napisała książki: Ocalone ćmy czyli moje wędrowanie. [Wiersze]. Zielona Góra 2009, Malowanka jesienna. [Wiersze]. Zielona Góra 2011, Osty w fioletach. [Wiersze]. Zielona Góra 2012, Jestem. [Wiersze]. Zielona Góra 2015, Niesyta czasu. [Wiersze]. Zielona Góra 2016, Życie musi boleć. [Opowiadania]. Zielona Góra 2016, Słodycz imbiru. [Wiersze]. Zielona Góra 2018. 

Janusz Koniusz 

poeta, prozaik, autor słuchowisk, publicysta

Urodził się 1 lutego 1934 w Sosnowcu-Niwce, zmarł 29 marca 2017 r. w Zielonej Górze. Studiował filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach, studia ukończył na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Był m.in. sekretarzem Lubuskiego Towarzystwa Kultury i redaktorem naczelnym Nadodrza. Przebywa na emeryturze. Debiutował wierszem na łamach Życia Literackiego w 1951 r. Otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną (1957, 1978), Nagrodę Kulturalną Prezydenta Zielonej Góry (1980) i Lubuski Wawrzyn Literacki (1995, 2008). Był Honorowym Obywatelem Zielonej Góry. Jego wiersze i opowiadania tłumaczono na języki: białoruski, czeski, górnołużycki, litewski, niemiecki, rosyjski, rumuński i szwedzki. Należał do ZLP od (1961) 1983 r. Książki: Tempo krążenia. [Wiersze]. Wrocław 1958, Taddeo Polacco z Zielonej Góry. [Szkic]. Zielona Góra 1960, Ślad przelotu. [Wiersze]. Poznań 1961, Wokół słowa. [Wiersze]. Zielona Góra 1963, 3 : 0 dla polskości. Z dziejów sportu na Ziemi Lubuskiej. [Szkice]. Zielona Góra 1963, Wspólnie z Joachimem Benyskiewiczem; Wakacje z Julią. Opowiadania. Poznań 1964, Dialog w domu. Opowiadania. Poznań 1969, Ziemia w stopach. [Wiersze]. Poznań 1970, Bieg spod Maratonu do Aten. Opowiadania. Poznań 1976, Próba samoobrony. [Wiersze]. Zielona Góra 1977, Zamysł opisu. [Wiersze]. Poznań 1981, Z Kaina i Abla. [Wiersze]. Zielona Góra 1984, Beczka Diogenesa i inne opowiadania. Zielona Góra 1986, Z Kaina i Abla. Wiersze dawne. Poznań 1988, Ład i chaos. [Wiersze]. Zielona Góra 1992, Pierworodny grzech słowa. [Wiersze]. Szczecin 1994, Kamień z serca. [Opowieści]. Zielona Góra 1994, Moje stworzenie świata. Z wierszy dawnych i nowych. Zielona Góra 1997, Wiązania pamięci. [Opowieści]. Zielona Góra 1998, Droga do Hamleta. [Wiersze]. Zielona Góra 2000, Nic nie było. [Wiersze]. Zielona Góra 2003, Po wyjściu z arki. [Wiersze]. Zielona Góra 2007, Przypowieść o podróży. Parabbel über die Reise. [Wiersze]. Zielona Góra 2010, Na własne podobieństwo. [Wiersze]. Zielona Góra 2014; słuchowiska: Nikt nie wyrywa trawy. Warszawa 1967, Zabawa w porcie. Zielona Góra 1970, Gołębie. Katowice 1973, Jeden zwykły dzień. Zielona Góra 1974, Wizyta pana w średnim wieku. Zielona Góra 1975,  Chołodziec. Zielona Góra 1976, Pięciu. Katowice, Warszawa 1977, I żeby niebo było gwiaździste. Warszawa 1980, Dzień listopadowy. Zielona Góra 1983, Pod szczególną gwiazdą. Katowice 1993; utwór sceniczny: Czwartek. Teatr Telewizji, Warszawa 1977.

Zygmunt Kowalczuk

poeta, eseista

Urodził się 7 lutego 1963 w Lubsku, zmarł 14 maja 2017 r. w Zielonej Górze. Ukończył studia teologiczne w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Doktoryzował się w Instytucie Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze, habilitację otrzymał w Instytucie Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Był księdzem katolickim m.in. w Gorzowie Wlkp., Żarach, Sulęcinie, Zielonej Górze, pracował jako naukowiec m.in. na Uniwersytecie Zielonogórskim, w Łużyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej w Żarach, na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, na Politechnice Koszalińskiej. Debiutował wierszem w „Echu Krakowa” w 1987 r. Otrzymał Lubuski Wawrzyn Literacki (2000). Należał do ZLP od 2007 r. Książki: W poszukiwaniu szczęścia. Opowieści religijne dla dzieci. Zielona Góra 1993, Niebo szyte ziemią. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1997, Dwa nieba. [Wiersze]. Kraków 1998, Po tamtej stronie księżyca. [Wiersze]. Kraków 1999, Ponad skrzydłami aniołów. [Wiersze]. Kraków 2000, Kardynał Mieczysław Halka Ledóchowski – prymas czasów niewoli. [Monografia]. Gniezno 2003, Obrazy i symbole w historii chrześcijaństwa. Nie tylko dla studentów. [Szkice]. Warszawa 2004, Na klifie. [Wiersze]. Zielona Góra 2005, Obrazy i symbole w historii chrześcijaństwa. [Szkice]. Zielona Góra 2010, Tobie błogosławiony Janie Pawle II Ojcze Święty. [Wiersze i eseje].Toruń 2011 (wspólnie z Marią Wypych), Nauka społeczna Jana Pawła II w publicystyce PRL. {Monografia]. Zielona Góra 2012, Motyl na burcie [Wiersze], Kraków 2014.

Włodzimierz Korsak

prozaik

Urodził się 1 sierpnia 1886 r. w Anińsku na Witebszczyźnie, zmarł 22 września 1973 r. w Krakowie. Jego prochy zostały przeniesione do Gorzowa Wlkp. Ukończył studia w Akademii Rolniczej w Taborze w Czechach. Przed wojną był m.in. głównym łowczym Ministerstwa Dóbr Publicznych i Dyrekcji Lasów Państwowych w Wilnie, po wojnie ‒ łowczym w Dyrekcji Lasów Państwowych w Gorzowie, skąd w 1948 r. został przeniesiony na emeryturę. Debiutował opowiadaniami w „ŁowcuPolskim” w 1904 r. Wszystkie jego utwory są osadzone w środowisku myśliwych i przyrodników. Swoje prace najczęściej sam ilustrował. Otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną (1964), Nagrodę Kulturalną Miasta Gorzowa (1967, 1968) i Nagrodę Kulturalną „Nadodrza” (1969). Jego utwory tłumaczono na język słowacki. Od 1929 r. był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich, a od 1962 r. należał do ZLP. Od 1945 do 1970 r. roku mieszkał w Gorzowie, skąd przeprowadził się do Żnina i na rok przed śmiercią do Krakowa. Książki: Rok myśliwego. [Opowieść]. Poznań 1922, Na tropie przyrody. [Powieść]. Poznań 1922, 1924, 1925, 1962, Ku indyjskiej rubieży. [Opowieść]. Poznań 1924, Warszawa 1957, Pieśń puszczy. [Powieść]. Warszawa 1924, 1926, Venator. [Opowieść]. Warszawa 1924, Cietrzew. [Studium]. Warszawa 1925, Z polskiej kniei. [Opowieść]. Warszawa 1927, Dary lasu. [Opowieść]. Warszawa 1934, Łoś. [Studium]. Warszawa 1934, PuszczaRudnicka. [Studium]. Lwów 1936, Leśne ognisko. [Opowieść]. Wilno 1939; wydanie drugie zmienione: Leśne ogniska. Warszawa 1959, Na tropach przyrody. [Powieść]. Olsztyn 1962, Las mi powiedział. Gawędy przyrodnicze. Zielona Góra 1969, Olsztyn 1980

Jan Kurowicki

poeta, eseista, krytyk literacki

Urodził się 11 października 1943 r. w Baranowiczach w woj. nowogródzkim, zmarł 11 października 2017 w Jeleniej Górze. Ukończył studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim, w 1983 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Wykładał m.in. na uniwersytetach Wrocławskim, Warszawskim, Opolskim, Zielonogórskim, Szczecińskim, w ostatnich latach na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu. Debiutował wierszami w 1962 r. w „Agorze”. Otrzymał: Nagrodę Kulturalną m. Wrocławia (1978 r.), Zielonogórskiego Czarta Kulturalnego (1998), Lubuski Wawrzyn Literacki (1999) i Nagrodę Kulturalną Prezydenta Zielonej Góry (1999). Jego utwory tłumaczono na języki: bułgarski, niemiecki i rosyjski. Był członkiem ZLP od 1970 r. Książki: Człowiek i sytuacje ludzkie. [Eseje]. Wrocław 1970, Ossolineum, Próba społecznej charakterystyki poznania. [Monografia]. Gliwice 1973, Politechnika Śląska, Przypowieści. [Wiersze]. Wrocław 1974, Ossolineum, Skryte przejście wartości. [Eseje]. Wrocław 1975, Ossolineum, Dzień powszedni wyobraźni albo ułomności zdrowego rozsądku w poznaniu poetyckim. [Szkice]. Warszawa 1976, Państwowy Instytut Wydawniczy, Regiony wielkich i małych iluzji. [Szkice]. Wrocław 1976, Ossolineum, Sytuacje. [Wiersze]. Wrocław 1977, Ossolineum, Poznanie a społeczeństwo. [Monografia]. Warszawa, 1977, Państwowy Instytut Wydawniczy, Wyprawa w krainę oczywistości. [Monografia]. Wrocław 1978, Ossolineum, Zwierzenia małego sceptyka. [Wiersze]. Wrocław 1981, Ossolineum, Bez stałego adresu. [Eseje]. Wrocław, 1981, Ossolineum, Miraże świadomości estetycznej. [Monografia]. Warszawa 1982, Książka i Wiedza, Biurokratyzm i władza. [Eseje]. Warszawa 1983, Książka i Wiedza, Artysta jako arcydzieło. [Eseje]. Wrocław 1983, Krajowa Agencja Wydawnicza, Odchylenia. [Felietony i szkice]. Warszawa 1986, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Literatura w społeczeństwie. [Szkice]. Warszawa 1987, Krajowa Agencja Wydawnicza, Okolice humanistyki i polityki. [Szkice]. Warszawa 1987, Książka i Wiedza, Piękno i poznanie. [Monografia]. Opole 1992, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Bajka na dobranoc. [Wiersze]. Warszawa 1992, Iskry, Każdy. [Wiersze]. Warszawa 1993, Sęp, Normalność jako sen idioty. [Eseje]. Zielona Góra 1994, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Historie i obrazy. [Wiersze]. Zielona Góra 1995, Muzeum Ziemi Lubuskiej, Bajki miłosne z kobietami. [Wiersze]. Zielona Góra 1996, Pro Libris; wydanie drugie zmienione, Zielona Góra 1999, Pro Libris, Idealna Biblioteka. Poradnik konesera. [Szkice]. Zielona Góra 1996, Verbum, Pozagrobowe życie sensu. [Wiersze]. Zielona Góra 1996, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Pan Kepler raczy umierać. [Monodram]. Zielona Góra 1997, Pro Libris, Pan Kepler raczy umierać. [Monodram]. Zielona Góra 1997, Pro Libris, Igraszki ze świętym spokojem. Eseje i czytanki. Zielona Góra 1998, And Oficyna Wydawnicza Andrzej Buck, Naczynia osobności. O zjawiskach poezji lubuskiej – przegląd stronniczy. [Felietony i szkice]. Zielona Góra 1998, And Oficyna Wydawnicza Andrzej Buck, Wielkanoc Jednej Nocy. [Wiersze]. Wrocław 1998, Typoscript, Fotografia jako zjawisko estetyczne. [Eseje]. Toruń 1999, Wydawnictwo Adam Marszałek, Figury wyobraźni XX w. Wykłady o literaturze z perspektywy filozofii kultury. Toruń 2000, Wydawnictwo Adam Marszałek, Piękno jako wyraz dystansu. Wykład estetyki z perspektywy filozofii kultury. Warszawa 2000, Elipsa, Pochwała dystansu. Eseje i czytanki o Salonie Kultury i codzienności. Warszawa 2000, Image, Przewodnik po arcydziełach (i nie tylko). [Eseje]. Wrocław 2001, Atut, Wartości estetyczne fotografii (wstęp). Wrocław 2002, Atut, Figury wyobraźni XX w. [Eseje]. Toruń 2001, Wydawnictwo Adam Marszałek, Widok na koniec świata. [Wiersze]. Wrocław 2002, Atut, Odkrywanie codzienności.[Eseje]. Warszawa 2004, Elipsa, Kaprysy nie tylko miłosne. [Wiersze]. Toruń 2005, Wydawnictwo Adam Marszałek, Dlaczego ozdoba zdobi. [Eseje]. Warszawa 2006, Elipsa, Zepsuta bajka. [Wiersze]. Łódź 2007, Astra, Zerowość estetyczna. [Monografia]. Warszawa 2008, Elipsa, W poranku słonecznej ros. [Wiersze]. Wrocław 2009, Atut, Estetyczność środowiska naturalnego. Warszawa 2010, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Figury i maski w praktykach ideologicznych, Warszawa 2013,  Książka i Prasa, O pożytku ze zła wspólnego. Okruchy niepoprawności, Warszawa 2015,  CB.

Gustaw Adam Łapszyński

poeta, prozaik

Urodził się 2 stycznia 1942 r. w Rohaczynie na Podolu, zmarł 21 czerwca 2002 r. w Świebodzinie. Ukończył Liceum Ekonomiczne w Międzyrzeczu. Pracował w instytucjach obsługujących wieś i rolnictwo, był wychowawcą w Ochotniczych Hufcach Pracy w Warszawie i redaktorem naczelnym miesięcznika „Zachód” w Zielonej Górze, redagował czasopismo samorządowe w Świebodzinie i prowadził firmę wydawniczą. Debiutował wierszem w „Zarzewiu” w 1962 r. Był członkiem ZLP od 1984 r. Mieszkał na Opolszczyźnie, w latach 70. XX wieku przeniósł sie do Świebodzina, z którym związał się do końca życia. Książki: Barć kluczborska. [Wiersze]. Katowice 1967, Kształt miejsca. [Wiersze]. Zielona Góra 1970, Pole uprawne. [Wiersze]. Zielona Góra 1976, Żywe drewno. [Wiersze]. Warszawa 1979, Spojrzenia. [Wiersze]. Zielona Góra 1987, O zbójcach, kacie i strasznych mieszczanach. Z baśni i podań Środkowego Nadodrza. Świebodzin 1997, Sezon pięknych ludzi. [Opowiadania]. Świebodzin 1997, Nim się obudzę. [Wiersze]. Świebodzin 2000.

Zdzisław Morawski

poeta, dramaturg, prozaik, krytyk literacki, tłumacz

Urodził się 6 września 1926 r. w Aleksandrowie Kujawskim, zmarł 28 października 1992 r. w Gorzowie Wlkp. Studiował filozofię w Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Warszawie. Debiutował wierszem w „Nowych Sygnałach” w 1957. Pisał poezje dojrzałe, nawiązywał w nich do poetyki kubizmu, starożytności, awangardy. Charakterystyczną cechą tego tworzenia było precyzyjne oddanie stanu rzeczy, sytuacji i obrazów. Jego utwory były tłumaczone na języki: gruziński, niemiecki, rosyjski i serbo-chorwacki. Otrzymał Nagrodę Kulturalną Miasta Gorzowa (1968), Lubuską Nagrodę Kulturalną (1970), Nagrodę Gorzowskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego (1975), Nagrodę Gorzowską (1980) i Nagrodę Kulturalną „Nadodrza” (1985). Od (1961) 1983 r. należał do ZLP. Mieszkał w Gorzowie. Książki: Pejzaż myśli. [Wiersze]. Poznań 1959, Granitowe powietrze. [Wiersze]. Zielona Góra 1963, Konopne sploty. [Wiersze]. Zielona Góra 1965, Kwartał bohaterów. [Powieść]. Łódź 1965, Płaskorzeźby. [Wiersze]. Katowice 1965, Rejs przez ciche źródła.[Wiersze]. Zielona Góra 1970, Obecność. [Wiersze]. Katowice 1974, Relief z betonu. [Wiersze]. Zielona Góra 1977, Wektory. [Wiersze]. Katowice 1979, Niie słuchajcie Alojzego Kotwy. [Powieść]. Warszawa 1979, Strofy o dzierżawie. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1982, Słowa w drewnie i kamieniu. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1987, Pieśń moich rzeczy. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1990, Spadkobiercom (Przyjaciołom). [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1993, Kassja. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1993, Zagrajmy w szachy. Spilen wir Schach. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1995 (po polsku i niemiecku), Dwa poematy. Gorzów Wlkp. 1995, Odrą pisane. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 2004, Zdzisław Morawski. Zestaw. Gorzów Wlkp. 2014; utwory sceniczne: Pejzaż otwarty. [Widowisko poetyckie]. Gorzów Wlkp. 1964, Wilcze doły. [Komedia]. Gorzów Wlkp. 1968, Baśń ozaczarowanym chlebie. [Sztuka dla dzieci]. Gorzów Wlkp.1970, Maria Preta, czyli życie nie znosi żałoby. [Dramat]. Gdańsk 1971, Żarty moich dni. [Komedia]. Gorzów Wlkp. 1971, Technik księstwa Donderów. [Komedia]. Zielona Góra 1974, Rzymska łaźnia. [Dramat]. Łódź 1977; słuchowiska: Baśń o zaczarowanym chlebie. Zielona Góra 1970, Przewoźnik. Zielona Góra 1971, Kominiarz. Zielona Góra 1972, Opowieść wieczoru. Zielona Góra 1974, Dzień teścia. Zielona Góra 1974, Zegary. Zielona Góra 1976, Ćwiczenie w kwartecie. Szczecin 1980; opracowanie: Włodzimierz Gordiejew: Ciche liryki. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1989.

Witold Niedźwiecki

prozaik

Urodził się 15 czerwca 1929 r. w Sieńkańcach na Wileńszczyźnie, zmarł 28 października 2007 r. w Gorzowie Wlkp. Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Był redaktorem naczelnym m.in. „Nowin Jeleniogórskich”, „Nadodrza” i „Rolniczej Warty”. Debiutował opowiadaniem na łamach „Nowin Jeleniogórskich” w 1959 r. Jego utwory tłumaczono na języki: czeski, górnoałtajski, litewski, łotewski, niemiecki i rosyjski. Należał do ZLP od (1971) 1983 r. Najpierw mieszkał w Zielonej Górze, potem w Gorzowie. Książki: Kręte ścieżki. [Opowiadania]. Wrocław 1969, Droga do Samosierry. [Opowiadania]. Wrocław 1970, W pobliżu raju. Relacja z podróży do Syrii.. Wrocław 1976 (wspólnie z Alicją Niedźwiecką), Odnaleźć siebie. [Opowiadania]. Wrocław 1978, Dowódca umarłych okrętów. [Opowiadania]. Wrocław 1983, Sahra. Opowieści arabskie. Szczecin 1985, Brama Pomorska. [Powieść]. Szczecin 1988, Apokryf szósty. [Opowieść]. Gorzów Wlkp. 1994, Sodoma, czyli apokryfy Starego Testamentu . [Opowieść]. Gorzów Wlkp. 2004.

Florian Nowicki

poeta, prozaik

Urodził się 10 września 1927 r. w Szmańkowcach na Podolu, zmarł 25 czerwca 1984 r. Gorzowie Wlkp. Ukończył studia w Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu. Debiutował wierszem w „Tygodniku Zachodnim” w 1957 r. Jego utwory były przekładane na język rosyjski. Otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną (1972) i Nagrodę Kulturalną Miasta Gorzowa (1972). Był członkiem ZLP w 1984 r. Mieszkał w Gorzowie. Książki: Najkrótszą drogą. [Powieść]. Warszawa 1970, 1978, Moskwa 1980 (po polsku i rosyjsku), Z bieli i czerwieni. [Poemat]. Gorzów Wlkp. 1983,Siódmy kolor tęczy. [Powieść]. Szczecin 1985.

Maria Przybylak

poetka

Urodziła się 5 lipca 1929 r. w Nowosielu na Polesiu, zmarła 30 grudnia 2005 r. w Gorzowie Wlkp. Ukończyła szkołę zawodową. Pracowała w zakładach włókienniczych Stilon. Zorganizowała i przez wiele lat kierowała gorzowskim Robotniczym Stowarzyszeniem Twórców Kultury. Debiutowała wierszem w „Ziemi Gorzowskiej” w 1976 r. Jej utwory tłumaczono na język niemiecki. Otrzymała Nagrodę Gorzowską (1987) i Nagrodę Kulturalną im. Jakuba Wojciechowskiego (1991). Należała do ZLP od 1998 r. Mieszkała w Gorzowie. Książki: Polimer granulowany. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1980, I ciągle jeszcze jestem do nazwania. [Wiersze]. Warszawa 1984, Radość z rozdawania. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1996, Takie szczęście. [Wiersze]. Zielona Góra 2000, Cerowane latem. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 2003.

Zbigniew Ryndak

prozaik, felietonista

Urodził się 17 marca 1935 r. w Otorowie w Wielkopolsce, zmarł 3 grudnia w Zielonej Górze. Ukończył studia na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował m.in. jako dziennikarz w „Gazecie Lubuskiej” i „Gazecie Nowej”, potem na emeryturze, współpracował z redakcjami gazet i portali internetowych. Debiutował opowiadaniem na łamach prasy wojskowej w 1956 r. Otrzymał Nagrodę im. Stanisława Piętaka (1970) i Lubuską Nagrodę Kulturalną (1976). Należał do ZLP od (1970) 1983 r. Ostatnio mieszkał w Zielonej Górze.

Wiesław Sauter

prozaik, eseista

Urodził się 11 maja 1905 r. w Strzyżowicach na Śląsku, zmarł 11 grudnia 1996 r. w Nowej Soli. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Poznańskim, tam też uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii. Debiutował recenzją w „Kurierze Poznańskim” w 1927 r. W swoich utworach prezentował bogate dzieje pogranicza wielkopolsko-lubuskiego i ludzi z nim związanych. Otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną (1958, 1972), Nagrodę Kulturalną „Nadodrza” (1972), Nagrodę Kowalskich (1979) i Nagrodę im. Józefa Chałasińskiego (1980). Był członkiem ZLP od (1962) 1983 r. Mieszkał w Nowej Soli. Książki: Aleksander Fredro. Zemsta. [Szkic]. Pozanń 1938, Z walk o polskość Babimojszczyzny. [Szkic]. Poznań 1960, Powrót na ziemie piastowskie. [Wspomnienia]. Poznań 1961, Krzysztof Żegocki. Pierwszy partyzant Rzeczypospolitej. [Opowieść biograficzna]. Poznań 1981, Jan Cichy 1878-1957. [Szkic]. Zielona Góra 1987; opracowanie: Budownictwo mieszkaniowe w Nowej Soli. [Informator]. Nowa Sól 1969.

Bronisław Słomka

prozaik, felietonista, autor słuchowisk

Urodził się 1 września 1937 r. w Nowym Targu, zmarł 3 czerwca 2007 w Barlinku. Ukończył Liceum Pedagogiczne w Myśliborzu. Był nauczycielem, potem dziennikarzem m.in. w „Głosie Szczecińskim”, „Ziemi Gorzowskiej”, „Gazecie Nowej” i „Gazecie Lubuskiej”. Debiutował opowiadaniem w „Gazecie Spółdzielczej” w 1959 r. Jego utwory tłumaczono na języki: łotewski, niemiecki i rosyjski. Otrzymał Nagrodę Kulturalną Wojewody Gorzowskiego (1994). Należał do ZLP od (1969) 1983 r. Mieszkał w Barlinku. Książki: Cygan na ślepym koniu. [Opowiadania]. Poznań 1967, Karuzela. Powieść. Poznań 1969, Trzy kroki do nieba. [Powieść]. Poznań 1973, Guliwer. Powieść. Poznań 1975, Mrówka. Powieść. Szczecin 1980, Talizman. [Powieść]. Szczecin 1987, Woźnica z ptakiem na ramieniu. [Proza poetycka]. Gorzów Wlkp. 1995; słuchowiska: Złoty zegar. Szczecin 1963, Ten, który przyszedł. Szczecin 1964, Tylko pan, panie kapitanie. Szczecin 1965, Babcia. Zielona Góra 1979.

Tadeusz Sojka

poeta, prozaik

Urodził się 30 października 1936 r. w Wielkich Hajdukach na Śląsku, zmarł 9 czerwca 2015 w Zielonej Górze. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie również uzyskał stopień doktora prawa. Pracował w sądach ubezpieczeń społecznych. Debiutował wierszem w „Gazecie Częstochowskiej” w 1955 r. Był członkiem ZLP od 1998 r. Mieszkał w Zielonej Górze. Książki: Prądy. [Wiersze]. Zielona Góra 1963, Zbrodnie Wehrmachtu na jeńcach wojennych w Żaganiu 1939-1945. Studium kryminalistyczno-historyczne. Zielona Góra 1982, Sagan Befehl. [Szkic historyczny]. Zielona Góra 1986, Okna w niebo. [Wiersze]. Zielona Góra 1987, Z powodu czerwieni. [Wiersze]. Zielona Góra 1996.

Bolesław Soliński

poeta, krytyk teatralny, autor słuchowisk, prozaik

Urodził się 5 maja 1923 r. w Inowrocławiu, zmarł 26 lutego 1991 r. w Warszawie. Studiował filologię polską na Uniwersytecie Poznańskim. Debiutował wierszem w prasie poznańskiej w 1939 r. Od roku 1954 do 1975 mieszkał w Zielonej Górze, skąd przeprowadził się do Warszawy. Był dziennikarzem w „Gazecie Zielonogórskiej” i redaktorem naczelnym „Nadodrza”. Otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną (1959) i Nagrodę Kulturalną Prezydenta Zielonej Góry (1975). Jego wiersze tłumaczono na język niemiecki. Należał do ZLP od (1961) 1983 r. Książki: Srebrna puderniczka. [Powieść kryminalna wydrukowana w “Gazecie Zielonogórskiej”]. Zielona Góra 1957, Pryzmaty. [Wiersze]. Zielona Góra 1958, Wychodzę poza sen. [Wiersze]. Zielona Góra 1963, Stopniowanie rzeczy zwykłych. [Wiersze]. Poznań 1963, Post scriptum. Wiersze]. Zielona Góra 1965, Mikołaja z Fromborka prolegomena do kosmogonii. [Poemat]. Zielona Góra 1973, Tryptyk lubuski. [Wiersze]. Zielona Góra 1979; słuchowiska: Mikołaja z Fromborka prolegomena do kosmogonii. Zielona Góra 1972, Słowa o ojczyźnie. Zielona Góra 1974.

Andrzej Syrokomla-Bułhak

Prozaik

Urodził się 28 maja 1938 r. w Stęszewie w Wielkopolsce, zmarł 19 lutego 1999 r. w Zielonej Górze. Studiował budownictwo na Politechnice Poznańskiej. Pracował m.in. jako wicedyrektor Zielonogórskiego Wydawnictwa Prasowego, prowadził własną firmę budowlaną. Interesował się szczególnie dziejami dawnych kresów wschodnich, a jego książki o Adamie Mickiewiczu komisja kwalifikacyjna ZLP określiła jako pełne mniej znanej wiedzy. Był członkiem ZLP w 1999 r. Mieszkał w Zielonej Górze. Książki: Gustaw i Peri ‒ ich kraj rodzinny. [Opowieść]. Zielona Góra 1998, Barbara znaczy obca. W odpowiedzi Jadwidze Maurer. [Szkic]. Zielona Góra 1998.

Ireneusz Szafranek

poeta

Urodził się 2 maja 1956 r. w Krzyżankach w Wielkopolsce, zmarł 14 maja 2016 r. w Pępowie. Ukończył Pomaturalne Studium Mechanizacji Rolnictwa w Poznaniu. Pracował w Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska w Pępowie. Utrzymuje się z renty. Debiutował wierszem w „Wieściach Pępowa” w 1991 r. Był członkiem ZLP od 2011 r. Mieszkał w Pępowie koło Gostynia. Książki: Pragnę więcej. [Wiersze]. Pępowo 2003, Tak mało mamy chwil wspaniałych. [Wiersze]. Pępowo 2004, Tak mało mamy chwil wspaniałych. [Wiersze]. Pępowo 2004, Zapisane przez wiatr. [Wiersze]. Gostyń 2005, Droga do domu. [Wiersze]. Gostyń 2005, Rozmowa z czasem. [Wiersze]. Pępowo 2006, Odbicie ciszy. [Wiersze]. Grabonóg 2007, Nieskończenie nieskończone. [Wiersze]. Gostyń 2007, Stąd. [Wiersze]. Pępowo 2008, Wyśnić znaki wyczekiwania. [Wiersze]. Gostyń 2009, Moment uzupełnienia. [Wiersze]. Gostyń 2009, Z dotyku duszy. [Wiersze]. Gostyń 2010, Rozrzucone w przemijaniu. [Wiersze]. Gostyń 2011, Półprzymknięte myśli słyszeć. [Wiersze]. Pępowo 2012, Półprzymknięte myśli słyszeć. [Wiersze]. Pępowo, 2012, Ukorzenić ponadczasowe. [Wiersze]. Pępowo, 2013, Kulisy słowa. [Wiersze]. Pępowo 2014, Między pierwszymi a drugimi drzwiami. [Wiersze]. Pępowo 2015.

Ireneusz K. Szmidt 

O Ireneuszu Krzysztofie Szmidcie dowiedziałem się, kiedy pisałem pierwsze prace o środowisku literackim Ziemi Lubuskiej w latach 90. ubiegłego wieku. Szmidt bowiem od 1991 r. mieszkał już w Gorzowie Wielkopolskim, dokąd przeniósł się ze Szczecina. W Gorzowie od razu dał się poznać jako wydawca książek i czasopism oraz animator życia kulturalnego, działając wespół z małżonką, dr Krystyną Kamińską. Prowadzili wspólnie Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał oraz miesięcznik kulturalny „Arsenał Gorzowski”. W 2006 r. na zaproszenie Urzędu Marszałkowskiego wszyscy znaleźliśmy się w zespole, który pod kierunkiem prof. Bohdana Idzikowskiego miał za zadanie opracować Strategię rozwoju kulturalnego województwa lubuskiego. Za jedno z priorytetowych zadań uznaliśmy powołanie wspólnego, regionalnego pisma artystyczno-kulturalnego, które integrowałoby środowiska twórcze obu połączonych w 1999 r. województw. Niestety, zamysł ten nie powiódł się z przyczyn finansowych, stąd dwa lata później w Zielonej Górze pojawił się kwartalnik „Pro Libris”, a w Gorzowie stworzony w 2003 r. przez Irka „Pegaz Lubuski”.

Na przełomie wieków Eugeniusz Kurzawa, ówczesny prezes zielonogórskiego Oddziału Związku Literatów Polskich, podjął się karkołomnego wyzwania, doprowadzając do zwiększenia członków Oddziału o pisarzy północnej części naszego regionu. W 1998 r. zielonogórski Oddział ZLP po raz pierwszy w długoletniej historii swojego istnienia przekroczył „magiczną” liczbę 13 członków. Było nas wówczas aż 32 piszących, przybyli bowiem literaci z Gorzowa, Drezdenka, Deszczna, Sulęcina, Barlinka, a przede wszystkim do przenosin do Oddziału w Zielonej Górze udało się Kurzawie nakłonić pisarzy należących do Oddziału w Szczecinie – Witolda Niedźwieckiego i Bronisława Słomkę. Rok później z Oddziału poznańskiego przybyła Barbara Trawińska.

Pojawiła się koncepcja sformułowania Klubu Literackiego ZLP w Gorzowie Wlkp., który miał się w niedalekiej przyszłości stać samodzielnym Oddziałem Związku. Wówczas na spotkaniach Zarządu Oddziału często spotykałem się z Irkiem i pisarzami gorzowskimi – Tadeuszem Szyferem, Witoldem Niedźwieckim, Janem Grossem i Romanem Habdasem. Z powodu dużego napływu twórców z północnego części województwa postanowiono w 1999 r. utworzyć w Oddziale ZLP stanowisko wiceprezesa ds. gorzowskich. Została nim Barbara Trawińska, a od następnej kadencji funkcję tę pełnił Szyfer.

W marcu 1998 r. powołano do życia Gorzowski Klub Literacki ZLP, na czele którego stanął Irek, a członkami Klubu byli zarówno członkowie ZLP, jak i amatorzy, zwykle skupieni w oddziale gorzowskim RSTK bądź rozsiani w okolicznych miejscowościach.

W 2003 r. do Oddziału w Zielonej Górze przybyli kolejni pisarze gorzowscy: ks. Marek Grewling i Ireneusz K. Szmidt, który oficjalnie już przeszedł z Oddziału szczecińskiego, a w roku następnym Krystyna Caban i Kazimierz Furman. W 2003 r. nowym wiceprezesem ds. gorzowskich wybrany został rzutki, pełen pomysłów Irek, który zintegrował środowisko z Gorzowa i okolic. Był wiceprezesem do grudnia 2004 r. Wówczas Gorzowski Klub ZLP posiadał już wystarczającą liczbę członków i kandydatów na członków ZLP, aby utworzyć własny Oddział ZLP. Stało się to oficjalnie 12 X 2004 r. i był to 22 oddział w kraju. Inauguracja działalności nastąpiła 18 XII 2004 r. w obecności prezesa Zarządu Głównego ZLP Marka Wawrzkiewicza. Na czele Oddziału stanął Irek, a członkami Zarządu zostali Szyfer i Furman.

Irek od 1994 r., kiedy zamieszkał w grodzie nad Wartą, swoją charyzmą i energią oraz dobrą organizacją pracy przyciągał wielu młodych ludzi pióra. Także współpraca między naszymi związkowymi Oddziałami nabrała tempa. Nigdy między zielonogórskim i gorzowskimi pisarzami nie było lokalnych antagonizmów, a wręcz odwrotnie, rodziły się zażyłe znajomości i przyjaźnie. Bardzo często spotykałem Irka i jego małżonkę przy okazji wielu spotkań literackich i konferencji naukowych w obu naszych miastach lub przy okazji zjazdów pisarzy w Warszawie. Wielokrotnie rozmawialiśmy przez telefon lub wymienialiśmy się mejlami.

Pamiętam, że dość szybko, jak poznałem Irka, zaproponował mi mówienie do siebie po imieniu. Początkowo wahałem się z uwagi na różnicę wieku. Irek został członkiem ZLP rok przed moim urodzeniem, więc mógłbym być jego synem. Mówiłem mu więc „proszę pana”, ale on stanowczo kazał mówić po imieniu, więc uznałem to za rodzaj nobilitacji.

Zawsze podziwiałem Irka za jego twórczy zapał, organizacyjną działalność, świetne rozeznanie w sprawach związkowych, kreatywność, energiczność i… skrupulatność oraz benedyktyńską cierpliwość. Pisał wiersze od serca, często okolicznościowe i na czasie, angażując swoją poezję w aktualne sprawy społeczne, polityczne a nawet ekonomiczne, jakie rozgrywały się w kraju. Przychodziło mu to nadzwyczaj łatwo i zawsze robił to z wdziękiem, pasją i humorem. Jako redaktor naczelny „Pegaza Lubuskiego” znajdował czas na przygotowanie kolejnego numeru, na wydanie następnych tomików wierszy pod egidą Związku, na zebranie materiałów i solidne opracowanie wielu gorzowskich almanachów literackich i teatralnych.

Ostatnio, kiedy przygotowywałem galę wręczenia Nagrody im. Waśkiewicza i Lauru im. Koniusza, a którą kilka razy z powodu pandemii trzeba było przełożyć, zapraszałem Irka do przyjazdu do Zielonej Góry. Był wtedy w szpitalu i opowiadał o swoim samopoczuciu. We wrześniu 2020 r. organizował on-line swój piękny, potrójny jubileusz organizowany przez gorzowską książnicę. Obchodził wówczas 85. urodziny, 65-lecie pracy artystycznej i 55. rocznicę wstąpienia do ZLP. Przed kamerą nazwałem go „cesarzem poezji”, życząc zdrowia i weny twórczej. Myślę, że nikt nie zrobił tak wiele dobrego dla gorzowskiego środowiska pisarskiego, jak właśnie Irek, który można powiedzieć był zawsze i wszędzie. Bez dwóch zdań był jednym z najpracowitszych twórców i wielce zasłużonych działaczy gorzowskiego życia kulturalnego, o czym świadczą choćby jego cenne inicjatywy oraz liczne nagrody i odznaczenia państwowe.

Bardzo lubiłem z nim rozmawiać i słuchać jego ciepłej barwy głosu, łagodnego i spokojnego. Był w tych rozmowach zawsze rzeczowy. Dopytywał co dzieje się u nas, u mnie, pytał o konkretnych autorów i naturalnie zachęcał do przesyłania tekstów do „Pegaza Lubuskiego”. Wiedziałem, że zawsze mogę liczyć na jego przychylność i merytoryczną pomoc. Był niezwykle oddany wielu sprawom i życzliwy ludziom. Wspierał ich, podtrzymywał duchowo, dla każdego miał czas, życzliwe słowo i otwarte serce.

Ostatni raz rozmawialiśmy przez telefon bodaj w marcu. Pytał jak przebiegła zorganizowana w epidemii gala i prosił, abym nadesłał kilka wierszy do najnowszego numeru „Pegaza”. Wierząc, że do jesieni tego roku koronawirus odpuści i w normalnych warunkach zorganizujemy w październiku br. jubileusz 60-lecia zielonogórskiego Oddziału, a w listopadzie kolejną galę wręczenia literackich nagród, zapraszałem go do przyjazdu. Byłaby to okazja – w normalnych już warunkach – do świętowania jego jubileuszy i uroczystego uhonorowania jego osoby. Niestety, los chciał inaczej…

Niemniej, Irek na zawsze pozostanie w mojej pamięci jako pogodny, ciepły Człowiek wielkiego serca, oddany sprawom literackim druh i jako wielki przyjaciel po piórze… Żegnaj Irku! Do zobaczenia na niebiańskim parnasie, na którym – jak zwykle – pierwszy osiodłasz skrzydlatego rumaka i pogalopujesz po boski laur. 

Zmarł 4 maja br.

Robert Rudiak

Henryk Szylkin,

nestor pisarzy lubuskich

Anna Tokarska

poetka

Urodziła się 17 lutego 1936 r. w Łodzi, zmarła października 2013 r. w Zielonej Górze. Ukończyła polonistykę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Zielonej Górze. Pracowała m. in. jako sekretarz rektora WSP i kierownik literacki Lubuskiego Teatru w Zielonej Górze. Debiutowała wierszem w 1964 r. w „Nadodrzu”. Jej utwory tłumaczono na język niemiecki. Otrzymała Lubuski Wawrzyn Literacki (2002). Była członkinią ZLP w latach 1976-1981. Mieszkała w Zielonej Górze. Książki: Portret z ptakiem. [Wiersze]. Warszawa 1968, Monologi o niepamięci. [Wiersze]. Zielona Góra 1970, Zapis wędrowny. [Wiersze]. Poznań 1975, Ból pozornie za duży. [Wiersze]. Zielona Góra 1976, Moje wiersze posiwiały. Zielona Góra 1997, W białym mieszka anioł. [Wiersze]. Zielona Góra 2001.

Zygmunt Trziszka

prozaik, krytyk literacki, reportażysta

Urodził się 10 grudnia 1936 r. w Wełdirzu koło Stanisławowa, zmarł 11 sierpnia 2000 r. w Warszawie. Ukończył filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu. Pierwsze jego prace dotyczące powojennego osadnictwa na Ziemi Lubuskiej miały charakter bardziej socjologiczno-psychologiczny niż literacki. W kolejnych swoich książkach przedstawiał polską rzeczywistość w groteskowym odbiciu. Po wyjeździe do Warszawy często wracał w strony swojej młodości, ukazując je jako miejsca najważniejsze dla zagubionego w życiu. Zaliczany był do pisarzy niepokornych. Debiutował opowiadaniem w „Nadwarciu” w 1961 r. Otrzymał Nagrodę im. Stanisława Piętaka (1970). Był członkiem ZLP w latach (1968) 1983-1989. W 1990 r. założył Związek Twórczy Pisarzy Polskich, którego był prezesem. Od roku 1945 do 1962 r. mieszkał w Jastrzębniku, Ulimiu i Kłodawie koło Gorzowa Wlkp., w latach 1963-70 pracował jako dziennikarz w Zielonej Górze, skąd przeniósł się do Warszawy. Książki: Wielkie świniobicie. Opowiadania. Warszawa 1965. Żylasta ręka ojca.[Opowiadania]. Poznań 1967, Dom nadodrzański. [Opowiadania]. Łódź 1968, Romansoid. [Powieść]. Warszawa 1969, 1973, Drewniane wesele. Romans. Poznań 1971, Dopala się noc. [Powieść]. Warszawa 1971, Przedmiotowy pejzaż. [Opowiadania]. Warszawa 1975, Dobra nowina. [Opowiadania]. Poznań 1976, Happeniada. [Powieść]. Kraków 1976, Z dołu w górę. [Opowiadania]. Warszawa 1977, Już niedaleko. [Powieść]. Warszawa 1978, Mój pisarz. [Szkice]. Warszawa 1979, Oczerety. [Powieść]. Poznań 1979, Podróże do mojej Itaki. [Szkice]. Warszawa 1980, Piaszczysta skarpa. [Opowiadania]. Poznań 1981, Wrastanie albo zapiśnik samouka. [Powieść]. Warszawa 1982, Dać drapaka. Wybór opowiadań. Poznań 1983, Stan skupienia. [Powieść]. Warszawa 1983, Korzenie plebejusza. [Szkice]. Warszawa 1984, Według Filipa. Apokryf. [Powieść]. Bydgoszcz 1985, Leopold Buczkowski. [Szkic]. Warszawa 1987, Wędrówka. [Powieść]. Warszawa 1987, Na pohybel. Powieść, dokument. Zielona Góra 1993; opracowanie: Dojrzewanie. Sylwetki zasłużonych działaczy ruchu ludowego na Ziemi Lubuskiej. (Wspólnie z Janiną Rybczyńską i Andrzejem K. Waśkiewiczem}. Zielona Góra 1965

Bronisława Wajs - Papusza

poetka

Urodziła się 17 sierpnia 1908 r. w Sitańcu, zmarła 8 lutego 1987 r. w Inowrocławiu. Nigdy nie chodziła do szkoły, umiejętność czytania i pisania zdobyła drogą samokształcenia. Debiutowała wierszem w „Nowej Kulturze” w 1951 r. Napisała najwyżej 40 wierszy po cygańsku, uznanych za arcydzieła. Głównym bohaterem jej utworów stała się przyroda. Poezja ta wyraża cierpienie Cyganów. Utwory były przekładane na języki: angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, polski, szwedzki, włoski. Otrzymała Lubuską Nagrodę Kulturalną (1958), Nagrodę Kulturalną „Nadodrza” (1978) i Nagrodę Gorzowską (1978). Od (1962) 1983 r. należała do ZLP. W 1950 r. zamieszkała w Żaganiu, skąd w 1953 r. przeprowadziła się do Gorzowa Wlkp., a w 1981 r. do Inowrocławia. Książki: Pieśni Papuszy. [Wiersze]. Wrocław 1956, Pieśni mówione. [Wiersze]. Łódź 1973, Lesie, ojcze mój. [Wiersze]. Warszawa 1990, Papuszas gespröche Lieder / Papuszy pieśni mówione. [Wiersze]. Frankfurt/Oder 2011 (po niemiecku i polsku).

Mieczysław Jan Warszawski

poeta, prozaik

Urodził się 6 sierpnia 1950 r. w Laskach Odrzańskich koło Zielonej Góry, zmarł 2 maja 2015 w Zielonej Górze. Ukończył liceum ogólnokształcące w Zielonej Górze. Pracował m.in. jako magazynier, referent administracyjny, zaopatrzeniowiec. Debiutował wierszem na łamach „Nadodrza” w 1967 r. Jego wiersze tłumaczono na język holenderski i niemiecki. Otrzymał Nagrodę Twórczą Młodych „Zielone Grono” (1981), Lubuski Wawrzyn Literacki (1995, 2003), Zielonogórski Czart Kulturalny (1995), Nagrodę Kulturalną Prezydenta Zielonej Góry (1996) i Winiarkę (1998). Był członkiem ZLP od 1984 r. Mieszkał w Laskach Odrzańskich koło Zielonej Góry. Książki: Otwarcie żył. [Wiersze]. Zielona Góra 1976, W otwarte karty. [Wiersze]. Wrocław 1978, Poranne wygnania. [Wiersze]. Wrocław 1981, Odwieczne. [Wiersze]. Zielona Góra 1986, Codzienna podróż pociągiem. [Opowiadania]. Zielona Góra 1986, Cztery ściany bezdomności. [Wiersze]. Zielona Góra 1995, Gość samego siebie. [Wiersze]. Zielona Góra 1996, Bezrobotny Syzyf. [Opowiadania]. Zielona Góra 1997, Na przekór żywiołom. [Wiersze]. Zielona Góra 1997, Dziennik poetycki. [Wiersze]. Kraków 1998, We własnej skórze. [Wiersze]. Zielona Góra 1998, Przyziemność [Wiersze] Zielona Góra 2002, Zaledwie niczyj [Wiersze] Zielona Góra 2002, Odrzańskie. [Wiersze]. Zielona Góra 2005, Unicestwienia. [Wiersze]. Zielona Góra 2007, Persona non grata. [Wiersze]. Zielona Góra 2009, Zamieszkałość. [Wiersze]. Zielona Góra 2009.

Andrzej Krzysztof Waśkiewicz

poeta, krytyk literacki, historyk literatury, prozaik

Urodził się 22 czerwca 1941 r. w Warszawie, zmarł 11 lipca 2012 r. w Gdańsku. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracował m.in. jako bibliotekarz, dziennikarz w „Nadodrzu”. Debiutował wierszem w „Zarzewiu” w 1961 r. Utwory jego były tłumaczone na języki: arabski, białoruski, francuski, niemiecki, rosyjski, ukraiński i włoski. Otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną (1978), Nagrodę „Faktów”, Nagrodę „Pióra”, Nagrodę Artystyczną Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska, Nagrodę im. Ryszarda Milczewskiego-Bruna, Nagrodę im. Klemensa Janickiego, Nagrodę im. Jarosława Iwaszkiewicza (2007). Był członkiem ZLP od (1968) 1983 r. W Zielonej Górze mieszkał do 1979 r. Książki: Wstępowanie. [Wiersze]. Zielona Góra 1963, Strefa pamięci. [Wiersze]. Zielona Góra 1965, Dziedzictwo. [Wiersze]. Warszawa 1966, Dom z płaskim dachem. [Powieść]. Wrocław 1966, Przestrzeń po człowieku. [Wiersze]. Poznań 1967, Próba uzasadnienia. [Wiersze]. Zielona Góra 1970, Zapis z nieobecności. [Wiersze]. Warszawa 1971, Tożsamość. [Wiersze]. Warszawa 1973, Rygor i marzenie. [Szkice]. Łódź 1973, Bezsenna jawa. Wiersze 1962-1976. Zielona Góra 1977, O poezji Juliana Przybosia. [Szkic]. Wrocław 1977, Formy obecności „nieobecnego pokolenia” [Szkice]. Łódź 1978, Modele i formuła. Szkice o młodej poezji lat sześćdziesiątych. Wrocław 1978, Bezimienna nadzieja. Wiersze z lat 1966-1978. Kraków 1980, Ósma dekada. O świadomości poetyckiej „nowych roczników. [Szkic]. Wrocław 1982, W kręgu „Zwrotnicy”. Studia i szkice z dziejów krakowskiej Awangardy. Kraków 1983, O skarbach w bytomskim zamku oraz inne podania i baśnie lubuskie. Poznań 1987 (wspólnie z Izabelą Koniusz i Heleną Rutkowską), Julian Przyboś i awangarda krakowska. [Szkic]. Warszawa 1990, Józef Czechowicz. [Szkic]. Warszawa 1991, Krzysztof Kamil Baczyński i poezja pokolenia wojennego. [Szkic]. Warszawa 1990; wydanie drugie: Krzysztof Kamil Baczyński - poezje, historia, los. Gdańsk 1994, Miron Białoszewski - poezja, proza. [Szkic]. Warszawa 1991; wydanie drugie: Twórczość Mirona Białoszewskiego. Gdańsk 1994, Mirbad 7. [Wiersze]. Gdańsk 1991, Poezja Władysława Broniewskiego. [Szkic]. Gdańsk 1994, Suwerenne państwo obłoków. Wiersze 1970-1992. Warszawa 1994, W granicach doświadczenia. [Wiersze]. Zielona Góra 1994, W odwróconej przepaści. [Wiersze]. Gorzów Wlkp. 1996, Młot. [Poemat]. Warszawa 1996, Miasto (notatki). [Poemat]. Gdańsk 1998, Horyzont zdarzeń. Cztery poematy. Zielona Góra 1999, Widmowe światło wspólnoty. Wiersze 1962-1999. Warszawa 2001, Fenomen gdański. Pięć szkiców o instytucjach młodej literatury lat siedemdziesiątych. Gdańsk 2002, W kręgu futuryzmu i awangardy. Studia i szkice. Wrocław, 2003, Sekwencje i inne doświadczenia dawne i nowe. [Wiersze]. Toruń 2005, Historia, poezja, los. O nowej poezji polskiej. [Szkice]. Kielce 2005, Lubuskie środowisko literackie. Andrzej K. Waśkiewicz. Szkice z lat 1963-2012, red. Eugeniusz Kurzawa, 2014, O literaturze lubuskiej. Szkice, recenzje i inne teksty, Zielona Góra 2016; słuchowiska:  A gdy deszcz. Zielona Góra 1965, Moralitet o powrocie. Zielona Góra 1966, Ziemia. Zielona Góra 1966, Ciemność. Zielona Góra 1968, Którego nie ma. Zielona Góra 1972; opracowania (wybór): Dojrzewanie. Sylwetki zasłużonych działaczy ruchu ludowego Ziemi Lubuskiej. (wspólnie z Janiną Rybczyńską i Zygmuntem Trziszką}. Zielona Góra 1965, Lubuskie środowisko literackie. [Informator bio-bibliograficzny]. Zielona Góra 1970.

Janusz Werstler

(Książki podpisywał też jako Jan Janusz Werstler)

poeta, prozaik

Urodził się 11 grudnia 1939 r. w Kałuszu koło Stanisławowa, zmarł 21 grudnia 2016 w Żarach. Ukończył studia pedagogiczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku. Był nauczycielem, urzędnikiem państwowym i samorządowym, obecnie przebywa na emeryturze i prowadzi antykwariat. Otrzymał Lubuski Wawrzyn Literacki (2002). Debiutował wierszem w „Nadodrzu” w 1964 r. Jego wiersze przekładano na język niemiecki. Był członkiem ZLP od 1998 r. Mieszkał w Żarach. Książki: Pytania. [Wiersze]. Zielona Góra 1970, Krajobrazowo. [Wiersze]. Żary 1991, Żary − Krajobrazowo. [Opowieść]. Żary 1995, Najbliżej serca. [Wiersze]. Żary 1998, Rozpytywanie sumienia. [Wiersze]. Żary 1998, Najbliżej serca II. [Wiersze]. Żary 2001, Ocalone w słowie. Odejście Marii. Odejście Anny. [Wiersze]. Zielona Góra 2001, Im Wort erhalten. Marias Weggang. Annas Weggang. Auswahl. Żary 2002, (wybór wierszy z tomiku Ocalone w słowie, po niemiecku), Psalm o mieście. [Wiersze]. Żary 2005, Kunickie strofy. [Wiersze]. Żary-Kunice 2008, Pożegnanie jabłoni. Wiersze wybrane. Zielona Góra 2009.

Paweł Wiktorski

prozaik, reportażysta

Urodził się 16 lipca 1913 r. w Warszawie, zmarł 17 października 1989 r. w Żaganiu. Studiował weterynarię na Uniwersytecie Warszawskim, stopień doktora medycyny weterynaryjnej uzyskał na uniwersytecie w Bolonii. Od 1963 do 1972 r. mieszkał w Zielonej Górze, następnie w Żaganiu, gdzie do czasu przejścia na emeryturę w 1978 był powiatowym lekarzem weterynarii. Debiutował w „Biuletynie Medyków Weterynaryjnych” w 1939 r. Otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną (1984) i Nagrodę im. Aleksandra Kowalskiego (1985). W 1981 r. złożył podanie o przyjęcie do związku, komisja kwalifikacyjna zaopiniowała je pozytywnie, lecz ze względu na wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. i potem rozwiązanie związku kandydatura nie była zatwierdzona przez zarząd główny ZLP. Książki: Czas biegnie obok. [Opowieść]. Warszawa 1980, A po wojnie, po skończonej. [Opowieść]. Warszawa 1981, Lot nad kołyską. [Opowieść]. Warszawa 1984,Na koniec wzeszło słońce. [Reportaże]. Warszawa 1985.